Юм болгонд дүрэм журам хэрэгтэй

Сайн байцгаана уу. Өнөөдөр үдээс хойш хичээлгүй байсан болохоороо сайхан унтаж амарлаа.

Энэ удаа дүрэм журмын талаар номчирхмоор санагдлаа. Монголд маань дүрэм журмаараа явагдаж байгаа ажил үйл нэг ч алга гэхэд хилсдэхгүй болов уу. Замын хөдөлгөөний дүрэм гэж бий. Угтаа бол жолооч, явган зорчигч бүгдийн төлөө энэ дүрмийг зохиосон. Ноднин зун анх нутгаасаа суралцахаар гарснаас хойш анх удаа амралтаараа харив. Эндхийн замаас хамаагүй өргөн гудамжинд үүсч буй бөглөрөл, улаан гэрлээр явган зорчигчид дундуур зүсэн орох машинууд, гарцгүй газраар машины урдуур амь өрсөн гүйх залуус... энэ бүхэн надад culturе shock шиг л санагдав. Эхэн үедээ хамт явж байсан найз нараасаа зам гарах болгонд хоцорч, үглүүлж байсан хүн сүүлдээ машин сүлжихийг тэднээс дутуугүй сурав. Хотын төвийн ихэнх замын уулзварууд Япончуудын тусламжаар шинэчлэгдсэнийг анзаарсан биз ээ. Гэрлэн дохио нь японд үүргээ бүрэн биелүүлдэг бол Монголд эсрэгээрээ явган зорчигчдын уцаарыг барах юм. Хэргийн учир япон жолооч нар дүрмээ ягштал баримталдагт байгаа юм. Энэ гэрлэн дохионууд нэг чиглэлийн ногоон гэрэл асахад мөн тухайн чиглэлийн явган зорчигчдын хувьд хүчинтэй байдаг. Гэтэл эргэж ирж буй машинууд дайрчих шахна. Угтаа тэд хэдий ногоон гэрлээр явж байгаа ч гэсэн явга зорчигчийг өнгөрүүлэх ёстой. Үүнд л асуудлын гол оршиж байгаа юм. Гарчиг дээр товшиж Кёотогийн Их Сургуулийн магистрант М.Тулгатын "Маргаанд дүрэм хэрэгтэй" нийтлэлийг уншиж үзээрэй. Тэнд дүрэмгүй тоглоом явагдаад байгаа тухай маш сайн бичсэн байдаг, харин миний хэлэх гэсэн зүйл бол дүрэм байсаар байхад булхайцах явдал юм. Эсвэл дүрэм нь үйлчлэх чадваргүй байдаг. Хүүхдийг багаас нь олон нийтийн дунд биеэ авч явахад сургах, албан ёсны хэллэгтэй хууль дүрмүүдийг энгийнээр ойлгуулахын тулд одоогийн ЕБС-иудад ордог Ёс зүйн хичээлийг өөрчлөх хэрэгтэй юм. Тэнд бага ангийн хүүхдүүдэд огт хэрэггүй Эцэг хүний 8 эрдэм гэх мэтийг цээжлүүлж, үеэ өнгөрөөсөн зан заншлын тухай ярьдаг. Энэ нь одоогийн хүүхдүүдийн хувьд харь гаригийн тухай ярьж байгаатай ижил бөгөөд тэдний балчир оюун ухаанд нялзах нь ч бага, амьдралд ч хэрэггүй байдаг. Жилийн өмнө насанд хүрсэн гэсэн үнэмлэх авахын тулд шалгалт өгдөг болсон байгаа тухай нэг кино үзэж байсан юм. Шалгалт нь олны дунд биеэ хэрхэн зөв авч явах... Түүнийг давахгүй бол нийгмээс тусгаарлагдаж, насанд хүрсэн хүн шиг эрх эдлэхгүй. Өнөөгийн Монголд ийм шалгалт байдаг бол насанд хүрсэн хүмүүсийн талаас илүү хувь нь тэнцэхгүй дээ. Цагаа барьдаггүй, хууль дүрмээ хэрэгжүүлдэггүй, ажлаа үнэн сэтгэлээсээ хийдэггүй улс яаж ч хөгжих вэ дээ. "Монголын хууль 3 хоног" биш, Үүрд мөнх байгаасай. Хууль дүрмээ бүгд чанд мөрддөг болохсон доо.