Консерватив монголчууд

Сайн байцгаана уу. Сайтамад байдаг япон айлд очиж нэг өдрийг хөгжилтэй өнгөрөөгөөд ирлээ. Тэднийхээс японы зүйр цэцэн үгийн тайлбар толь түр хэрэглэхээр авав.

Өнөөдөр түүхэнд. 1986 оны энэ өдөр ЗХУ хүн ажиллах боломж бүхий анхны сансрын станц буюу хиймэл дагуул "Мир"-ийг ашиглалтад оруулжээ. Уг станц өдгөө ч хүн төрөлхтний хөгжил дэвшилд тус болсон хэвээр байна.


Өнөөдрийн сэдэв. Өчигдөр өдөр миний харьяалагдаж буй Хаврын баярын зохион байгуулах хорооны сурталчилгааны хэсгийн хурал болсон юм. Мэргэжлийн сурталчилгааны компанийн хүн байгаа болохоор маркетингаар гүнзгийрүүлж суралцъя гэж бодож байгаа миний хувьд нэг ёсны хичээл болж байна. Тэнд хамгийн гол хүмүүсийг татах зүйл бол монгол үндэсний хоол байх ёстой, гэтэл даанч монгол үндэсний хоолны нэр төрөл цөөн юм гэсэн яриа гарсан. Нээрээ ч тийм юм даа. Ихэнх хоол нь хятадаас орж ирсэн байдаг гээд бодохоор...
Итали хоол дэлхийд алдартай. Яагаад ийм байна вэ гэвэл тэдний паста, шпагетти, пицца нь дэлхийн өнцөг булан бүрт тухайн оронд зохицсон жороор хийгддэг. Гэтэл монгол бууз хуушуурны жор нь хэдэн зуун жилийн өмнөх тэр л хэвээрээ. Яагаад махтай биш, төмстэй, мөөгтэй бууз байж болохгүй гэж? Далайн хүнс хэрэглэдэг Японд махны оронд загас, далайн ургамал хэрэглэж тэдэнд танил амтаар үйлчлэхэд болохгүй нь юу вэ?
Хамгийн гол саад нь бидний хэт консерватив үзэлд байгаа юм шиг санагдаж байна. Би өөрийгөө ч гэсэн консерватив юм байна гэсэн дүгнэлтэд хүрээд байгаа. Шинэ зүйл болгонд эргэлзэнгүй хандаж, хуучнаа санагалздагийг маань хотод дөрвөн хананы дунд амьдарч байж хэдэн зууны өмнөх өвгөд нь гэрт амьдарч байхдаа түүндээ тохируулан зохиосон дүрэм журам, малчны ёс заншлыг дагахыг оролдож (ёс заншлаа мэдэх нь муу хэрэг биш ч), үндэсний бөхөд шинэчлэл хийх гэсэн нэгнээ өвөг дээдсээ хүндэлдэггүй цадигаа алдсан гэж загнаж, хоцрогдол болгоноо "гүндүүгүй" гэдэг ганц үгээр халхавчилдаг нь бэлээхэн гэрчилж байгаа бус уу? Ийм байж шинэ зуун гэж их ярих дуртай. Үнэндээ Чингис хааныхаа нэрийг барьж "өнгөрснөөр" амьдарч байна гэхэд хилсдэхгүй.
Өнөөдөр очсон япон айлд бууз, хуушуур хийж өгөхдөө дан мах биш, төмс, мөөг холиход тэд амаа олохгүй идэн, тэр ч бүү хэл эзгүй байсан хүүдээ үлдээлгүй идэцгээчихсэн. Өмнө нь монгол хоолны газар дагуулж очин "жинхэнэ" монгол хоол идүүлэхэд баахан мах байна гээд нэг их идэж чадахгүй байсан хүмүүс шүү дээ. Үүнийг уншсан та махгүй бууз гэж юу байдаг юм гэж бодож байгаа бол та бас л над шиг хэт консерватив хүн юм. Тэгвэл Италийн пицца Италидаа зүгээр л хайрсан гурил байсан шүү гэдгийг санах хэрэгтэй. Монгол хоолнууд маань ч гэсэн яагаад олон төрөлтэй болж болохгүй гэж? Жилийн жилд цагаан сараар аль ч айлд очсон нэг л хэвийн амттай бууз идсээр залхдаг нь нууц биш, тэгвэл буузныхаа орцыг өөрчилж, нэр төрлийг олшруулбал энэ бэрхшээлээс салах бус уу?